یادداشتی به مناسبت 29 دی، روزملی هوای پاک/

هوای پاک نیازمند وجود اقتصادی سبز است

وجود عوارض آلایندگی فی نفسه در ایجاد انگیزه برای صاحبان صنایع در کنترل و مهار آلودگی های محیط زیست و ترغیب سرمایه گذاری به منظور استفاده از فناوری های نوین و تجهیزات کاهنده آلودگی تاثیرگذار بوده است.

شاهوخبر؛ هوا يكي از پنج عنصر اصلي براي ادامه حيات انسان است. هواي پيرامون محيط ما مخلوطي از گازهاي مختلف است كـه قـسمت اعظـم آن را گازهـاي اكـسيژن و نيتـروژن تـشكيل مي دهند. هواي سالم و طبيعي به طور تقريبي شامل 78 درصد نيتروژن، 21 درصد اكسيژن ، 93/0 درصـد آرگـون، 3/0 درصد گاز كربنيك و مقادير بسيار جزئي از گازهاي نئون، هليوم، كريپتون، گزنون، رادون، اوزن، هيدروژن و غيره می باشد. هرگاه هر نوع ماده گازي، بخار، مايع، جامد ، تشعشع پرتوزا و غير پرتوزا و يا مجموعه تركيبي از آنهـا در هواي آزاد پخش و باعث انتشار آلاینده هایی از قبيل دود، دوده، ذرات معلق، اكسيدهاي گـوگرد، اكسيدهاي ازت، مونواكسيدكربن، اكسيد كننده ها، هيدروكربنها، اسيدها، آمونياك و غيره شود، هوای آلوده تلقی می گردد و اين آلودگي هوا مي توا ند مضر به حال انسان، حيوان، گياه و يا آثار و ابنيه باشد.

منابع عمده آلودگي هوا عبارتند از منابع طبيعي و مصنوعي. منابع مصنوعي آلودگي ها كه سهم به مراتب بيشتري در قياس با منابع طبيعي در آلوده سازي هـوا دارنـد بـه دسـت انسان بوجود آمده و آلودگي هاي ناشي از فعاليتهاي او مي باشد. پيشرفت جوامع بشري در عرصه تكنولوژي و صنعت با عوامل زيان آوري كه حاصل از اين پيشرفت مي باشد رو به رو شـده كه هر يك از آنها به نوبه خود اثرات مخرب و ويران كننده براي جوامع بشري به ارمغان مي آورد. استفاده فزاينده از منـابع طبيعي نظير مواد خام و توليد انرژي با استفاده از سوختهاي فسيلي و توسعه صنعتي باعث افزايش آلودگي هوا و آب، توليد مواد سمي و پساب هاي صنعتي و تخريب محيط زيست شده است كه البته در فرآيند توسعه نمي توان انتظار داشت بـدون تغييرات در محيط، رشد صنعتي و اقتصادي امكان پذير گردد.

بايد در نظر داشت كه متخصصان محـيط زيـست در اهـداف خود به دنبال چنين امر محالي نيستند. اما اين حقيقت نيز براي همه آشكار گرديده كه آلودگي هـاي توليـد شـده توسـط جوامع بشري فشار مضاعفي بر اكوسيستم ها و يا به عبارتي تنوع زيستي وارد مي كنند و بدون اتخاذ تدابير فوري اين روند برگشت ناپذير، رعايت اصول توسعه پايدار و حفظ محيط زيست نمي توان آينده مطلوبي براي نسل حاضـر و نـسلهاي بعـد تصور نمود وجهاني فقير از لحاظ بيولوژيك را براي نسلهاي آينده به ارث خواهيم گذاشت. تخريب و آلودگي محيط زيـست به ويژه در نيمه دوم قرن بيستم موجب آن شد تا انديشمندان اعتقاد پيدا كنند. اگر رشد اقتصادي و حفاظت محيط زيست با يكديگر سازگار نشوند در آن صورت در آينده امكان زندگي مناسب براي بشر بـر روي كـره زمـين متـصور نخواهـد شـد . اكنون زماني است كه بايد اين سوال را از خود بپرسيم آيا مي توانيم وضعيت آب و هوايي و محيط زيـست دنيـاي پيرامـون خود را نجات دهيم يا بگذاريم جهانمان با گذشت هر لحظه از زمان هر چه بيشتر گرم و آلوده شده و به صحرايي لـم يـزرع كه پر از آلودگي است تبديل شود. با توجه به اثرات مخرب و زيان آور آلـودگي محـيط زيـست ، لـزوم حفاظـت از محـيط زيست اصل غير قابل ترديدي است كه در جهان امروز پذيرش عامه داشته و اين ضرورت به موازات رشد صنايع و تكنولوژي و بدنبال آن بروز آلودگيها، اهميت بيشتري پيدا كرده است.  

بر اساس مفهوم توسعه پایدار، ملاحظات مربوط به محیط زیست مي تواند و باید در فعاليت های اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. به بیان دیگر یكی از محورهای اصلي توسعه پایدار، توجه به موارد زیست محيطي در اقتصاد است که در چارچوب اقتصاد سبز مطرح می گردد. اقتصاد سبز از سه شاخه متمایز تشکیل می شود که عبارت است از بيان اقتصاد سبز در چارچوب یک مرحله گذار و بر مبنای یک الگوی اقتصادی، تمركز بر ظرفيت های بالقوه بخش های اقتصادی و صنایع سبز به عنوان موتور رشد اقتصادی و در نهایت تمركز بر اقتصاد سبز بر مبنای كاهش تغييرات اقليمي. در راستای رسیدن به اهداف این مهم، سه رویکرد راهبردی شامل رویکرد اقتصادی، اجرایی و رویکرد ترکیبی مد نظر قرار می گیرد که رویکرد ترکیبی با اتفاق نظر به عنوان رویکرد مناسب مطرح می باشد. در واقع این انتخاب، تمركز بر راه كارها و سياست های اقتصادی را توام با وضع قوانين و آیين نامه ها لازم می داند.

در کشور ما نبود زیر ساخت های الزام اقتصادی، قوانین مالیاتی و یا تعرفه ای متناسب با اقتصاد سبز به عنوان مسئله ای مهم در این راستا مطرح می باشد و در واقع به عنوان یکی از چالش های پیش روی اقتصاد سبز در کشور تلقی میگردد. حرکت به سمت اقتصاد سبز مستلزم اصلاحات و تغییر نگرش های بنیادی به مسائل توسعه پایدار است. در این راستا اصلاح قوانین، استانداردها، مقررات و ممنوعیت های الزام در هر بخش اقتصادی و تعامل با اقتصاد جهانی به عنوان مهمترین رکن شناخته می شود و در این رابطه امروزه سیاست حمایت از محیط زیست با بهره گیری از ابزارهایی همچون مالیات یا جرائم از جمله رهیافت های مهم و اثرگذار در کشورهای مختلف، بویژه کشورهای توسعه یافته می باشد. 

بر این اساس مالیات سبز بطور اعم و مالیات بر انتشار آلاینده ها بطور اخص، به عنوان ابزاری کارآمد برای جبران خسارت های زیست محیطی و دنبال نمودن اهداف مدیریت محیط زیست مطرح است. در حقیقت مالیات های زیست محیطی، ازمحورهای توسعه پایدار کشورها و از سیاستهای مؤثر در زمینه کنترل عوامل آلودگی با استفاده از ابزارهای اقتصادی می باشد. بنابراین وجود عوارض آلایندگی فی نفسه در ایجاد انگیزه برای صاحبان صنایع در کنترل و مهار آلودگی های محیط زیست و ترغیب سرمایه گذاری به منظور استفاده از فناوری های نوین و تجهیزات کاهنده آلودگی تاثیرگذار بوده است.

نویسنده: حشمت قربانی- روزنامه نگار و فعال محیط زیست

انتهای پیام/الف

لینک کوتاه: https://goo.gl/TbaWrM

برچسب ها :

نظرات کاربران :

دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نام	*
کد امنیتی